Demans Nedir?

Demans hastalıkları, hafıza, konuşma ve anlama yeteneklerimiz, hesaplama, planlama, uygulama yeteneği, algılama ve yorumlama gibi üst düzey yeteneklerimizi bozan hastalıklardır. Çoğunlukla ileri yaşlarda karşılaşılmasına karşın nadiren daha erken yaşlarda da görülebilir.

Demansın Nedenleri

Demas hastalıkları doğrudan beyinde sinir hücrelerini ilgilendiren hastalıklar sonucu ortaya çıkabileceği gibi sinir hücrelerinin normal fonksiyonlarını etkileyen sistemik hastalıklar veya damarsal hastalıklar sonucu da ortaya çıkabilir. Karaciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları, beslenme bozuklukları, B12 vitamin eksikliği, tiroid hormon bozuklukları, enfeksiyonlar, travmalar sonucunda demans gelişebilir. Bu sorunlar tedavi edilebileceği için ilk başda araştırılması gereken hastalıklardır. Ayrıca beynin damarsal hastalıkları, kanama, tıkanma gibi durumlar demans tablolarına neden olabilirler uygun tedavi protokolünde kontrol altında tutulmadıkça ilerleyici özellik gösterebilirler.

Demans Hastalıkları

Bugün için demans nedenleri arasında sayabileceğimiz sık rastalanan gruplar Alzheimer hastalığı, vasküler demans, Lewy cisimcikli demans, frontotemporal tip demans sayılabilir. Bunların dışında daha nadir görülen görülen çok sayıda demans nedenleri vardır. Demans hastalıkları genellikle başlama, ilerleme ve eşlik eden diğer bulgular ile bir birinden oldukça farklı klinik tablo ortaya koyabilirler. Bazı demans hastalıklarında hareket hastalıkları veya psikiyatrik tablolar ön planda olabilir.

Alzheimer Hastalığı

Demans hastalarının büyük çoğunluğunu Alzheimer hastalığı oluşturur. Alzheimer hastalığın görülmesi yaşla orantılı olarak artar. Yaşam süresinin uzaması birçok insanın ileri yaşlara ulaşmasını sağlamıştır, buda Alzheimer hastalarının toplumda giderek daha fazla görülmesine neden olmuştur. Altmışlı yaşlardan sonra %10 oranında görülebilen demans 80’li yaşlardan sonra %40 gibi yüksek oranlara çıkar. Genetik bir yatkınlığın olması nedeni ile hasta yakınlarının bu hastalığa yakalanma endişeleri vardır. Ancak tüm Alzheimer hastaları içinde genetik kökenli olanlar küçük bir gruptur.

Vasküler Demans

Damar sağlığı üzerine olumsuz etkisi olan hipertansiyon, diyabet, lipit yükseklikleri ve kalp hastalıkları gibi başlıca nedenler beyin damarlarında olumsuzluklara neden olarak demans tablosu ortaya çıkarabilirler. Vasküler demans dediğimiz bu grup hasta tüm demanslarda önemli bir oranda karşımıza çıkabilir. Yine yaşlı denilebilecek grupda karşılaştığımız bu durum aynı zamanda Alzheimer gibi diğer demanslarla birlikte olabilir.

Erken Tanının Önemi

Demans hastalarının büyük çoğunluğunu Alzheimer Hastalığı oluştursa da çok sayıda hastalık sonucu bu tablolar ile karşılaşabiliriz. Dejeneratif yani beyin hücresi yıkımı ile seyreden hastalıklarda belirti ve bulgular kısmen kontrol altına alınabilir ve süreç yavaşlatılabilir. Bir kısım demans hastalığı ise tamamen tedavi edilebilir ve geri döndürülebilir nitelikdedir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi önem kazanmaktadır.